De ergste beurscrashes aller tijden
Al meermaals is de wereld opgeschrikt door grote beurscrashes, ook wel een beurskrach genoemd. Hier gaan we dieper in op de ergste beurscrashes en de gevolgen daarvan op de wereldeconomie.
De ergste beurscrashes aller tijden
- The Wall Street crash: 1929
- Black Monday: 1987
- The great recession: 2008
- The flash crash: 2010
- The OPEC crash: 2020
- Coronavirus crash: 2020
Waarom crasht een beurs?
Beurscrashes worden zowel veroorzaakt door paniek onder beleggers als door onderliggende economische factoren. Als beleggers het vertrouwen verliezen, kan dat leiden tot een forse stijging van het aantal verkopen op een aandelenbeurs en daarmee tot grote koersdalingen, waardoor een massale sell-off kan ontstaan. De toename van het handelsvolume verergert ook de koersdalingen.
Door de internationalisering van aandelenmarkten en de opkomst van elektronische systemen kunnen crashes zich nu zeer snel over de wereld verspreiden. Hierdoor kunnen de markten nog harder in elkaar klappen.
Crashes ontstaan meestal na een lange periode van koopdruk, waarbij de vraag naar aandelen zo hoog is geworden dat de aandelen overgewaardeerd zijn geraakt. Deze koersen zijn niet duurzaam, waardoor een markt kan crashen. Hoewel dit een vrij vast patroon is, beamen economen dat het lastig is een beurscrash te voorspellen.
U kunt zich echter wel voorbereiden op een crash en leren voordeel te halen uit de koersbewegingen die deze veroorzaakt. Er bestaan verschillende manieren om actie te ondernemen, waaronder:
- Ontdekken hoe de financiële markten werken met een van onze vele cursussen van de IG Academy
- Oefenen met het traden rondom volatiliteit op een demo-rekening van IG
- Een live rekening openen om vandaag nog te beginnen met handelen
De grootste beurscrashes ooit
Ongeacht wat beurscrashes heeft veroorzaakt, kunnen ze een ontegenzeggelijke invloed hebben op de wereldeconomie. Toch hebben lang niet alle beurscrashes zoveel sporen nagelaten in de wereldeconomie. Sommige crashes worden aangeduid als 'flash crashes', oftewel een daling op de korte termijn op de aandelenmarkt.
We zullen kijken naar een tijdlijn van beurscrashes en de economische gevolgen (als die er zijn) die ze hebben gehad voor de wereld.
De Wall Street-crash van 1929
Op 24 oktober 1929 werd de aandelenbeurs van New York geraakt door een beurskrach. Het wordt gezien als de bekendste beurscrash van de twintigste eeuw en de grootste beurscrash in de Verenigde Staten aller tijden.
Wat gebeurde er op 24 oktober 1929?
In de 'roaring twenties’ groeiden de economieën van de Verenigde Staten en Europa hard. De toename van de industriële productie zorgde voor een stijging van aandelenkoersen op de beurs van New York van zo'n 300%. Deze snelle groei maakte beleggers hebberig. Ze zagen de mogelijkheid aandelen te kopen en deze voor veel meer geld weer te verkopen.
Deze periode van wilde speculatie zorgde voor een weinig duurzame groei, waardoor prijzen per aandeel los kwamen te staan van de echte waarde van de aandelen. Het was onvermijdelijk dat deze verwachtingen uiteindelijk de grond in werden geboord. Op 24 oktober werden 12,8 miljoen aandelen te koop aangeboden op de beurs van Wall Street (bekend als 'zwarte donderdag') en de enorme hoeveelheid zorgde ervoor dat de aandelenkoersen daalden. Op 29 oktober ('zwarte dinsdag’) was het handelsvolume op de NYSE viermaal zo groot als normaal, omdat beleggers in paniek naar de beurs trokken om hun aandelen te verkopen. De Dow Jones daalde meer dan 12%.
De beurskrach markeerde het begin van de grote depressie, een tien jaar durende recessie die de meeste westerse economieën sterk beïnvloedde en resulteerde in wijdverbreide armoede en werkeloosheid.
Zwarte maandag, 1987
Zwarte maandag, ook wel de 'beurskrach van 1987’ genoemd, trof aandelenmarkten over de gehele wereld; van Hongkong tot Londen en New York. Het wordt gezien als de meest rampzalige handelsdag sinds de beurskrach van 1929.
Wat gebeurde er in 1987?
Volgens enkele economen werd de crisis veroorzaakt door een overgewaardeerde dollar, toenemende rentetarieven en het ontstaan van een speculatieve bubbel op de aandelenmarkt. Bulls hadden de Amerikaanse markt bestierd sinds 1982, waardoor de waarden van bedrijfsaandelen tot duizelingwekkende niveaus wisten te stijgen.
De markt keerde echter om op 19 oktober 1987. De Dow Jones verloor meer dan 500 punten in slechts enkele uren. Dat betekende een daling van bijna 22%. De markten kwamen daardoor in handen van de bears, wat ook de markten in Europa en Azië beïnvloedde.
De crash zou naar zeggen mede zijn veroorzaakt door de nieuwe automatische handelssystemen. Het concept van elektronisch traden op grote schaal was nog nieuw en een scenario als dat van zwarte maandag was nooit getest.
De beurskrach van 1987 had een veel minder grote invloed op de Amerikaanse economie dan de crisis van 1929. Dat kwam met name doordat de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) vrij snel ingreep door de rentetarieven te verlagen en de marktliquiditeit te beheren door meer krediet te verlenen en aankopen op de open markt te doen. De Amerikaanse economie werd nauwelijks geraakt en de Dow Jones keerde binnen twee jaar terug naar de niveaus van voor de crash.
De beurscrash van 2008
De beurscrash van 2008 begon in september toen de Dow Jones binnen een handelsdag 777,68 punten verloor. Als trigger voor de crash wordt de afwijzing van een reddingsplan voor banken door het Amerikaanse Congres aangewezen. Toch hadden de echte oorzaken voor de crash zich door de jaren heen opgebouwd, wat uiteindelijk uitmondde in de 'kredietcrisis'.
Wat gebeurde er in 2008?
Halverwege de jaren 2000 kende de huizenmarkt in de VS een explosieve groei die ongekende niveaus bereikte, veroorzaakt door rommelhypotheken (subprime-hypotheken). Deze hypotheken waren een nieuwe vorm van krediet waarbij de verstrekker de risico's op afbetalingsproblemen voor lief nam.
Toen in 2006 de huizenmarkt echter instortte, ontstond een kettingreactie die uiteindelijk leidde tot de kredietcrisis. Banken waren bang elkaar leningen te verstrekken, omdat het risico bestond dat ze effecten als onderpand zouden ontvangen die waren gestoeld op zulke rommelhypotheken. Het uitblijven van leningen leidde tot een serie van stijgingen in de rentetarieven, die de consument hard raakten, waardoor veel nieuwe huiseigenaren hun schulden niet konden afbetalen.
De crisis bereikte een kookpunt toen in september 2008 de drie-na-grootste investeringsbank ter wereld, Lehman Brothers, zichzelf failliet verklaarde. De Fed stuurde daarop een reddingsplan voor de banken naar het Congres. Dit wees het reddingsplan af, waardoor de Dow Jones 777,68 punten zakte. Wereldmarkten raakten daardoor ook in paniek. Zo zakte de prijs van een vat olie van $100 aan het begin van september 2008 naar nog geen $70 aan het eind van de maand.
Hoewel het Congres in oktober dat jaar het plan alsnog accepteerde, was het kwaad al geschied. De Dow Jones was met 13% gedaald en de Amerikaanse economie was met 0,3% gekrompen: het land was officieel in recessie. De recessie veroorzaakte een globaal domino-effect. Financiële instellingen over de hele wereld vielen om en de koersen op aandelenbeurzen kelderden. In maart 2009 bereikte de Dow Jones de bodem met een niveau van 6594,44 punten.
De beurscrash van 2008 wordt vaak vergeleken met de gebeurtenissen op zwarte donderdag. De mate waarin de beurzen zakten is namelijk vergelijkbaar. Het duurde tot 2013 voordat de beurzen zich volledig wisten te herstellen.
The flash crash: 2010
Op 6 mei 2010 ervoer de Amerikaanse aandelenbeurs een zogenoemde flash crash, waarbij miljarden dollars van grote bedrijven als Procter & Gamble en General Electric. werden weggevaagd. De beurscrash begon om 14:32 uur (tijd in New York) en duurde ongeveer 36 minuten. De daling vond plaats met een snelheid als nooit tevoren maar had desondanks een zeer geringe impact op de Amerikaanse economie.
Wat gebeurde er in 2010?
Toen de markt op 6 mei 2010 opende waren er zorgen over de kredietcrisis in Griekenland en de algemene verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk. Iets na 14:30 uur begon de flash crash: de Dow Jones daalde 300 punten binnen tien minuten. Andere Amerikaanse indices als de S&P 500 en de Nasdaq bleven niet gespaard. Binnen vijf minuten, om 14:47 uur lokale tijd, was de Dow weer 600 punten gedaald en werd een totaal verlies van bijna 1000 punten op een dag bereikt.
Om 15:07 uur had de markt het verlies echter alweer grotendeels goedgemaakt. Uiteindelijk sloot de Dow Jones slechts 3% lager dan de openingskoers. De verklaringen voor de crash lopen uiteen: sommigen houden het op een ‘fat finger’ (een intoetsfout bij het traden), anderen denken dat er een illegale cyberaanval is geweest. Onderzoeken wezen aanvankelijk op de schuld van een enkele marktdeelnemer, van wie werd gedacht dat hij de markt illegaal had gemanipuleerd door middel van 'spoofing'. Dit behelst het misleiden van elektronische systemen om ze in een gunstigere richting te laten bewegen.
De ware oorzaak was volgens velen veelzijdig. In een gezamenlijk rapport van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) en de Commodity Futures Trading Commission (CFTC) werd verklaard dat het waarschijnlijk een combinatie was van de heersende marktomstandigheden en de grote geautomatiseerde verkooporder die de extreme koersbeweging veroorzaakte.1
De OPEC-crash: 2020
De crash van de olieprijzen in maart 2020 was de grootste daling sinds 1991. De ineenstorting, ook wel de OPEC (Organisatie van olie-exporterende landen)-crash genoemd, werd veroorzaakt door de prijzenoorlog die werd ontketend door 's werelds grootste olie-exporteur, Saudi-Arabië.
Wat gebeurde er?
Op 5 maart 2020 heeft de OPEC aanbevolen de productieverlagingen op te voeren van 2,1 miljoen vaten per dag tot 3,6 miljoen en deze verlagingen te verlengen tot eind 2020. Het plan werd voorgesteld vanwege de daling van de vraag als gevolg van de wereldwijde uitbraak van Covid-19. Rusland - ook lid van de OPEC - weigerde echter akkoord te gaan en verklaarde dat het de VS de kans zou geven om het gat te dichten. Dit leidde ertoe dat Saudi-Arabië een olieprijzenoorlog begon om een groter marktaandeel te bevechten. De volgende dag waren de olieprijzen met bijna 9% gedaald.
Het daaropvolgende weekend toonde nog duidelijker het effect van de vete tussen de OPEC-leden, waarbij olie bijna een derde van zijn waarde verloor. Saoedi-Arabië verlaagde zijn officiële verkoopprijs van $8 naar $6 waarop de oliemarkt reageerde. Brent ruwe olie stortte in tot $33,36 (een daling van 24%), ruwe olieprijzen daalden tot $31,13 (een daling van 26%) en de Amerikaanse olieprijzen kelderden tot $27,34 (een daling van ongeveer 34%).
Rusland blijft het koninkrijk de schuld geven van de crash van de olieprijs, en heeft zijn aandacht verlegd naar de Europese markten.
Wat gebeurde er?
In december 2019 begon China met de behandeling van duizenden mensen voor longontsteking veroorzaakt door een onbekend virus. Minder dan twee weken later werd het eerste gerelateerde sterfgeval gemeld. Het coronavirus begon zich wereldwijd te verspreiden, honderdduizenden mensen raakten geïnfecteerd en ongeveer 2% van de patiënten kwam te overlijden. Er ontstond wereldwijde paniek, die ernstige gevolgen had voor diverse beurzen.
Er werden reisbeperkingen ingesteld en veel bedrijven werden gedwongen te sluiten. Centrale banken begonnen maatregelen te nemen om de gevolgen van de crash te beperken, en sommige landen sloten zelfs hun beurzen, maar de markten bleven dalen. Tegen medio maart 2020 had Covid-19 grote delen van de economie ontwricht en de vrees voor een nieuwe wereldwijde recessie aangewakkerd.
De FTSE 100 zag een sterkere daling dan die van Zwarte Maandag (met een totaal verlies van 160,4 miljard pond). Ook de Amerikaanse Tech 100 en S&P 500 noteerden de scherpste daling sinds 1987 (respectievelijk 9,5% en 9,4%).
Voetnoot:
1 SEC-CFTC, 2010
Deze informatie is opgesteld door IG Europe GmbH. Evenals de disclaimer hieronder bevat de tekst op deze pagina geen vermelding van onze prijzen, een aanbieding of een verzoek om een transactie in welk financieel instrument dan ook. IG aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor het gebruik dat van deze opmerkingen kan worden gemaakt en voor de daaruit voortvloeiende gevolgen. IG geeft geen verklaring of garantie over de nauwkeurigheid of volledigheid van deze informatie. Iedere handeling van een persoon naar aanleiding hiervan is dan ook geheel op eigen risico. Een door IG gepubliceerd onderzoek houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de financiële situatie en behoeften van een specifiek persoon die deze informatie onder ogen kan krijgen. Het is niet uitgevoerd conform juridische eisen die zodanig zijn opgesteld dat de onafhankelijkheid van onderzoek op het gebied van investeringen wordt bevorderd, en dient daarom als marketingcommunicatie te worden beschouwd. Hoewel wij er niet uitdrukkelijk van weerhouden worden om te handelen op basis van onze aanbevelingen en hiervan te profiteren alvorens ze met onze cliënten te delen, zijn wij hier niet op uit. Bekijk de volledige disclaimer inzake niet-onafhankelijk onderzoek en de driemaandelijkse samenvatting.
Grijp uw mogelijkheid
Trade vandaag nog aandelenindices over de hele wereld.
- Trade stijgende en dalende markten
- Schaf één punt-spreads op de FTSE 100 aan
- Ongeëvenaarde 24-uursprijzen
Ziet u mogelijkheden voor een index?
Probeer een risicovrije trade met uw demo-rekening, en kijk of u iets op het spoor bent.
- Meld u aan voor een demo-rekening
- Probeer een risicovrije transactie
- En zie of uw voorgevoel zich loont
Klaar om aandelen te traden?
Gebruik de lessen in dit artikel voor traden met een live rekening. Upgraden is snel en eenvoudig.
- Trade meer dan 16,000 populaire wereldwijde aandelen
- Bescherm uw vermogen met tools voor risicobeheer
- Reageer op het laatste nieuws met de handel buiten handelsuren in 70 belangrijke Amerikaanse aandelen
Ziet u mogelijkheden voor een index?
Loop uw mogelijkheid niet mis. Log nu in om een positie te openen.
