De stemmen zijn binnen en Italië heeft 'Nee' gestemd tegen Renzi's hervormingen. Dus wat gaat er nu gebeuren?
Kom alles te weten over de uitslag - en wat deze zou kunnen betekenen voor de Italiaanse banken, EUR/USD en de belangrijkste indices - hier.
Iedere vorm van beleggen is risicovol. Verliezen kunnen uw inleg overstijgen.
Een verhoogde volatiliteit betekent een verhoogd risico, dat IG tegemoet zal komen met verhoogde marges.
Italiaanse wetten moeten worden goedgekeurd door de twee kamers van het Italiaanse parlement: het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Dit systeem stelt de staat tegen de regio’s op, dat vaak tot uitstel leidt van, of een einde maakt aan nieuwe wetten en de stabiliteit van de Italiaanse regering doet ontwrichten.
In een poging de situatie te verbeteren, heeft de Italiaanse minister-president en hervormingsminister belangrijke constitutionele veranderingen voorgesteld, die effectief de macht van de Senaat moet verminderen. Op 4 december heeft Italië 'Nee' gestemd tegen deze hervormingen, om op deze manier de status quo te behouden.
De hervormingen in detail
De grootste voorgestelde veranderingen waren de samenstelling en de rol van de Senaat, Renzi's hervormingen suggereerden een Senaat van 100 leden in plaats van de huidige 315 leden. Hij stelde voor dat leden indirect gekozen zouden worden, met 74 raadsheren, 21 burgemeesters en 5 genomineerden door de president.
De rol van de Senaat zou worden toegespitst als vertegenwoordiging van lokale instituties. Zij zouden niet worden gecompenseerd voor de rol als Senaat, alleen voor hun rol als burgemeester of raadsheer, met het einde van hun Senaatshervorming, zou ook hun termijn van burgemeester of raadsheer eindigen. De hervorming had als doel een einde te maken aan de competitie tussen de staat en de regio's.
Naast de Senaatshervorming, stemde Italië tegen vier andere belangrijke veranderingen in de Italiaanse constitutie (naast een reeks technische amendementen):
Waarom werd het referendum gehouden?
Het referendum moest worden gehouden omdat, terwijl de hervormingen waren goedgekeurd door meerderheden in zowel de Senaat als de Kamer van Afgevaardigden, werden deze geaccepteerd door minder dan tweederde in iedere kamer - een zogenaamde 'gekwalificeerde meerderheid'. Onder de Italiaanse wet betekent dit dat het Italiaanse volk de laatste stem heeft.
De potentiële fall-out van de Italiaanse 'Nee'-stem voor hervormingen op de Senaat is enorm. Hier kunt u lezen wat dit zou kunnen betekenen, politiek en economisch gezien, zowel in Italië als in het buitenland.
Politieke impact
Renzi heeft zijn belofte gehouden af te treden in het geval zijn hervormingen zouden worden afgewezen en alle hoop dat hij op de korte termijn zou blijven ‘om het schip aan te sturen’ is niet waar. Nu, is er een nieuwe regeringscrisis en een verdere periode van instabiliteit in het vooruitzicht.
Het is nu aan president Sergio Mattarella om stabiliteit te behouden. Hij zou minister van Financiën Carlo Padoan of een andere belangrijke politiek figuur kunnen vragen om een interim regering te vormen. Ondertussen vraagt de populistische Vijfsterrenbeweging voor vervroegde verkiezingen – doch vereist dit een verandering in de Italiaanse wetgeving.
Met belangrijke verkiezingen die eraan komen in Frankrijk en Duitsland in 2017, werd het Italiaanse referendum op een cruciaal moment gehouden voor de toekomst van de EU. De instabiliteit die de ‘Nee’-stem in Italië zou kunnen veroorzaken zou eventueel de positie van Eurosceptische partijen in Europa kunnen versterken – partijen die al werden aangemoedigd door de beslissing van het V.K. de EU te verlaten en Trump’s overwinning tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
Marktimpact
De impact van het referendum zal in de eerste plaats in de financiële markten te zien zijn en in de tweede plaats in de reële economie.
Een ‘Nee’-stem zal waarschijnlijk meer impact hebben dan een ‘Ja’-stem zou hebben gehad en de banksector zal het meest getroffen worden. De Italiaanse banken zal zeer fragiel blijven en iedere impact zal weerklinken in de Europese banksector.
Wat dit zou kunnen betekenen voor een groot aantal non-performing leningen die boven het banksysteem hangen – en de kapitaalverhogingen voorgesteld door Banca Monte dei Paschi di Siena SpA en UniCredit SpA – blijft na het referendum onduidelijk. Meer zou duidelijk kunnen worden wanneer Unicredit haar nieuwe bedrijfsplan op 14 december zal aankondigen.
Er werd verwacht dat een ‘Nee’-stem andere markten in Europa zou laten schommelen. Belangrijke koersen zoals EUR/USD, EUR/GBP en EUR/CHF zagen een daling van korte tijd, maar herstelden snel en de marktimpact op de lange termijn is nog steeds onbekend. De Duitsland 40, Frankrijk 40 en FTSE 100 waren allemaal hoog op de vroege maandagochtend.
Wanneer de volgende fall-out de stabiliteit van de Eurozone of het Europese bankensysteem bedreigd, zullen we waarschijnlijk veel meer impact zien. Dit zou over kunnen waaien naar de globale markten, waarbij Amerikaanse en Aziatische indices ook bewegen.
De Italiaanse kredietrating
Een periode van economische en politieke onrust kan ook de krediet rating van Italië aantasten, wat als gevolg zal hebben dat de leenkosten voor de Italiaanse overheid, gemeentes en bedrijven zullen stijgen. DBRS, het Canadese ratingbedrijf, heeft de hoogste rating van Italiaanse schulden, maar heeft een negatief vooruitzicht en zal de rating na het referendum herzien. De drie belangrijkste ratingbedrijven – Fitch, Moody’s en S&P (die een BBB-rating heeft voor Italië, de laagste van de investeringsgraad ratings) – zullen nu waarschijnlijk worden herzien.
Vele nationale en internationale investeerders hebben Italiaanse investeringsplannen met het oog op het referendum bevroren. Nu er een ‘Nee’-stem is, zal de situatie in een snel tempo verslechteren, wat zijn tol zal eisen op werkgelegenheid en groei.
Renzi heeft kort na de uitkomst van het referendum zijn aftreden aangekondigd, waardoor hij grote marktvolatiliteit veroorzaakte.
Analyse door onze marktanalist Ron van der Does:
Het Italiaanse referendum heeft tot het aftreden van premier Renzi geleid. De verwachte verkoopgolf op de beurzen bleef uit. Na een kortstondige daling wisten de Europese beurzen zich snel te herpakken.
Bij het middaguur staan de beurzen ruim 1 procent hoger, met uitzondering van Italië.
In Milaan noteren de beurzen momenteel 1 procent lager. De banksector ligt zoals verwacht onder vuur in Italië.
Aangezien Matteo Renzi een forse nederlaag heeft geleden mag het niet verwacht worden dat de afgetreden premier overgehaald kan worden aan te blijven. Mogelijk dat een nieuwe premier wel uit Renzi’s Partitto Democratico komt. Dat is echter niet zeker. Deze kan evengoed uit een andere partij komen.
Vervroegde verkiezingen gaan er waarschijnlijk wel komen, alhoewel het momenteel van groter belang is een stabiele regering te vormen.
De euro daalde kortstondig op de uitslag. De munt wist daarna snel te herstellen en is inmiddels bij 1.0700 tegenover de dollar aanbeland.
De huidige bewegingen in valuta’s en indices bieden goede kansen. Wilt u hier gebruik van maken?
Handel dan nu euro/dollar of op de aandelenmarkten.
Neem uw positie in: welke impact zal het referendum hebben op Unicredit, Italië 40 en EUR/USD?
Ons handelsplatform is beschikbaar voor desktop, tablet en mobiel.
Onze technologie is gebouwd voor snelheid, stabiliteit en betere prijzen.
De laatste analyse en inzichten van onze in-house experts.
Vind het antwoord op uw vraag over uw rekening of onze diensten.
Of stel uw vraag over het openen van een rekening door te bellen naar +31 20 794 6610 of te e-mailen naar info.nl@ig.com.
Klantenservice Openingstijden voor Nederlands: maandag t/m vrijdag 08:00-17:00
