Begrijpen wat hefboom is

De hefboom is een krachtige tradingtool en een hoofdkenmerk van verschillende derivaatproducten.

Zie het zo: als u een nieuwe auto koopt, bent u misschien niet in staat het volledige bedrag in één keer te betalen. U kunt er vaak voor kiezen een aanbetaling te doen en het restant in termijnen te betalen. Nadat de aanbetaling is gedaan, kunt u het voertuig in bezit nemen en ermee gaan rijden.

Traden met behulp van een hefboom lijkt hier wel een beetje op. U heeft maar een kleine aanvankelijke inleg nodig om een grotere exposure te krijgen aan de onderliggende markt waarop u handelt. Bij traden wordt deze inleg margin genoemd.

In feite leent uw broker u het verschil tussen uw margin en de werkelijke kosten van kopen op de markt.

Hoewel u vooraf slechts een fractie betaalt van de totale waarde van uw transactie, krijgt u exposure aan de markt op basis van de volledige handelsgrootte. Net zoals wanneer u een aanbetaling heeft gedaan voor een auto kunt u ermee rijden alsof hij uw eigendom is.

Dit betekent dat u het kunt gebruiken om uw potentiële winsten te vergroten. De hefboom kan echter ook uw verliezen vergroten.

In deze les vertellen we hoe de hefboom in verschillende situaties werkt en welke gevolgen de hefboom heeft voor de producten die u kiest.

Voorbeelden van hefboomproducten

U kunt een positie met hefboom openen met allerlei derivaatproducten, van simpele spottrades tot en met complexe opties.

Bedenk dat u voor spot traden een positie moet openen tegen de huidige marktprijs of spotprijs. Deze trades kennen geen vaste vervaldatum, maar hiervoor worden wel overnightkosten in rekening gebracht. Daarom kunnen ze nuttig zijn voor kortetermijntraden, maar zijn ze minder geschikt voor middellange- en langetermijnstrategieën. De realtime prijzen volgen de onderliggende markt op de voet.

Een ingewikkeldere manier van traden is het gebruik van opties. Deze financiële instrumenten werken als contracten die u het recht, maar niet de verplichting, geven om een bepaalde waarde tegen een vaste prijs te traden op een vastgestelde datum in de toekomst. Hiervoor betaalt u een kleine premie, maar u hoeft de trade niet te voltooien.

Futurecontracten zijn een overeenkomst tussen twee partijen om een onderliggende markt in de toekomst tegen een vastgestelde prijs over te dragen. Deze producten gebruiken ook een hefboom om uw exposure aan de markt te vergroten. Anders dan bij een optie zijn de koper en verkoper verplicht de koop of verkoop te voltooien voor of op de vervaldatum.

Daarnaast is in CFD's een hefboom geïntegreerd. Ook zij volgen de bewegingen op de onderliggende markt op de voet omdat de prijzen ervan daarvan zijn afgeleid. Net zoals bij andere derivaten is de prijs die u betaalt voor het traden van een CFD op een markt zoveel mogelijk een afspiegeling van de koersbewegingen van de waarde zelf.

Verderop in deze cursus gaan we dieper in op alle verschillende producten (met en zonder hefboom) die wij aanbieden, zodat u kunt beslissen wat voor u het beste is.

Wanneer gebruikmaking van de hefboom werkt voor u

Zoals we al zeiden, vergroot de hefboom uw exposure aan een markt, wat betekent dat uw winsten verliezen exponentieel hoger kunnen zijn. Laten we eens kijken hoe dat nu eigenlijk werkt.

Stel dat u € 10.000 heeft die u wilt laten groeien op de markten. U doet onderzoek en voorspelt dat de koers van aandeel XYZ NV binnenkort gaat stijgen. U heeft twee opties: de aandelen rechtstreeks kopen tegen de volle waarde of traden op de markt met behulp van een derivaatinstrument met hefboom.

Bij een trade zonder hefboom koopt u gewoon aandelen XYZ NV ter waarde van € 10.000. Als de koers 10% stijgt en u de aandelen verkoopt, zou u € 11.000 hebben (commissie en andere kosten buiten beschouwing gelaten). Uw winst zou slechts 10% van uw aanvankelijke kapitaal zijn, gelijk aan de stijging van de waarde.

Maar wat zou er gebeuren als u in plaats daarvan kiest om te traden met een financieel instrument dat u een hefboom geeft en waarvoor een marginvereiste geldt van 20%?

Met diezelfde € 10.000 kunt u nu een positie openen ter waarde van € 50.000, waarbij uw broker u de € 40.000 verschil leent.

Als uw voorspelling over het stijgen van de koers van het aandeel klopt, neemt de waarde toe met dezelfde 10%. De positie van € 50.000 zou nu € 55.000 waard zijn. Bedenk: u heeft slechts € 10.000 ingelegd voor de trade en € 5.000 winst gemaakt, dat is 50% winst op uw aanvankelijke inleg. Zo werkt de hefboom.

Wanneer de hefboom in uw nadeel werkt

Zoals bij elke activiteit op de aandelenmarkt is er geen garantie dat u winst maakt. Wanneer uw trade verliesgevend is, vergroot de hefboom ook de negatieve effecten. Laten we eens kijken naar de keerzijde.

Laten we aan de hand van bovenstaand voorbeeld eens kijken wat er zou gebeuren als u belegt in XYZ NV en de aandelenkoers daalt. Wanneer de aandelen XYZ NV 10% dalen, zou uw belegging van € 10.000 nu € 9.000 waard zijn.

Als u denkt dat de koers van het aandeel op de lange termijn gaat stijgen, kunt u de positie aanhouden. Als u verwacht dat de koers niet gaat herstellen, wilt u de positie misschien sluiten om verder verlies te voorkomen. Met deze methode realiseert u dat verlies alleen als u de aandelen verkoopt.

Als u de transactie had uitgevoerd met hetzelfde hefboomproduct als hiervoor en de markt zou 10% dalen, dan zou het verlies vergroot zijn. Uw volledige positie in de markt zou € 45.000 waard zijn.

Dat lijkt niet zo erg totdat u beseft dat u € 10.000 heeft ingelegd met een hefboom van 20% en dat u eigenlijk een trade ter waarde van € 50.000 heeft geopend. Uw totale verlies zou € 5.000 bedragen, dus de helft van uw oorspronkelijke inleg. Hoewel u slechts een fractie van de totale waarde van uw positie heeft betaald, bent u aansprakelijk voor het volledige verlies.

Het slechtste scenario bij het gebruiken van de hefboom

Wanneer u met hefboom handelt, kunt u meer verliezen dan waarmee u begonnen bent. Kunt u bedenken hoe dat mogelijk is?

Dat zou gebeuren als uw positie niet met 10% maar met 25% zou dalen.

Uw aanvankelijke trade met hefboom van € 50.000 zou nu slechts € 37.500 waard zijn, met een verlies van € 12.500. Bedenk dat u € 10.000 heeft ingelegd van het saldo van uw rekening. U heeft € 2.500 meer verloren dan uw inleg en u moet over voldoende saldo op uw rekening beschikken om dat verlies te dekken.

Gelukkig wordt door de verliesgevende positie een margin call geactiveerd voordat u het volledige saldo op uw rekening verliest.

Dit betekent gewoonlijk dat u van uw aanbieder of broker bericht krijgt als uw positie snel geld verliest en het saldo op uw rekening dreigt op te raken.

Dit is een signaal dat u posities moet sluiten omdat u binnenkort niet meer in staat bent te voldoen aan het marginvereiste om deze open te houden. Als u dat niet doet, kan uw aanbieder ook beginnen deze voor u te sluiten om de druk op uw middelen te verminderen.

In Nederland voorkomt de bescherming tegen een negatief saldo dat uw verliezen hoger oplopen dan het saldo op uw rekening. Dit betekent dat als u door de verliezen op uw trades in de min komt te staan, uw aanbieder wettelijk verplicht is dit terug te brengen naar nul, zonder kosten voor u. Waarschijnlijk worden uw posities gesloten voordat dit kan gebeuren.

Als particuliere trader geldt dit voor al uw trades. Als u een professionele klant bent, is dit mogelijk niet altijd het geval.

Wanneer u nog maar pas begonnen bent, kunnen dergelijke verliezen zeer ontmoedigend zijn. Uw acties en emoties onder controle houden als dat gebeurt, is een belangrijk aspect van de psychologie van traden. Traden met hefboom vraagt dan ook om discipline en kennis van zaken.

Ervaring en planning kunnen u helpen te voorkomen dat een trade zo ongunstig uitpakt dat u meer verliest dan waarmee u begonnen bent. U kunt er maar beter op voorbereid zijn stop-loss orders te plaatsen om het maximale verlies te bepalen dat u bereid bent te lopen voor een trade.

Soms worden markten zo volatiel dat zelfs zorgvuldige voorbereiding niet genoeg is. Het is dus belangrijk om de hefboom voorzichtig in te zetten.

De kosten van traden met hefboom

In het eerder genoemde voorbeeld leende u eigenlijk geld van uw broker om uw trade met hefboom te openen. Zoals altijd in de financiële wereld, kost geld lenen geld.

Bij sommige producten betaalt u kosten voor het openhouden van uw posities na handelsuren.
In dit geval voert uw aanbieder een renteaanpassing uit op uw rekening ter grootte van de financieringskosten van uw positie na handelsuren.

Daarom zijn hefboomproducten zoals CFD's eigenlijk meer geschikt zijn voor kortetermijntrades. Deze langere tijd aanhouden kan uiteindelijk een behoorlijk bedrag kosten, waardoor uw potentiële winsten afnemen.

Voor andere producten, zoals futures of forwards, worden geen overnightkosten in rekening gebracht. Dat komt door de manier waarop ze zijn opgebouwd. In plaats daarvan hebben deze een bredere spread (het verschil tussen de opgegeven koop- en verkoopprijs voor een waarde) waarin de overnightkosten zijn verdisconteerd.

U kunt ook nog te maken krijgen met de volgende kosten:

• Commissie (wanneer u aandelen handelt met CFD's of als u erin belegt)
• Leenkosten (als u short gaat op een aandeel met CFD's)
• Valutaconversies (als u handelt in een andere valutasoort dan uw eigen valuta)
• Extra diensten (bv. live feeds van koersgegevens en grafieken van derden)

De kosten hangen ook af van welke broker of aanbieder u kiest en hoe deze zijn productaanbod heeft gestructureerd.

U heeft geen hefboom nodig om een succesvol trader te zijn

Zonder hefboom kunnen traders de onderliggende waarde kopen zonder een leningsbestanddeel. Hun winst neemt daardoor inderdaad mogelijk af, maar ook de risico's, waaronder het verliezen van meer geld dan u heeft ingelegd om een trade te openen.

Voor een pas beginnende trader is het volledig vermijden van hefboomproducten mogelijk een goed idee. Er valt genoeg te leren en te beheren zonder de extra risico's. Misschien is het ook wel handig om te oefenen met een risicovrije demo-rekening om gevoel te krijgen wat traden op de markten is.

Als uw zelfvertrouwen is gegroeid, kunt u ervoor kiezen dit toe te voegen aan uw strategie.

Als u besluit te gaan traden met hefboom, raden we u goed na te denken waaraan u begint. Een margevereiste van slechts 10% klinkt geweldig als uw trade winstgevend is, maar het volledige saldo op uw rekening kan verloren gaan als de markten in uw nadeel bewegen.

Wat u ook beslist, vergeet niet wat u al geleerd heeft in deze cursus. U kunt uw risicoprofiel en de handels- en beleggingsstijl van uw voorkeur gebruiken als leidraad voor uw keuzes.