Hoe kan ik het beste uranium traden - is dit het moment om te investeren?

Uranium is niet de meest populaire grondstof. Het radioactieve materiaal roept vaak beelden op van de verwoestingen die het heeft aangericht: de kernbommen die in 1945 op Japan werden geworpen of de kernrampen in Tsjernobyl en Fukushima. Uranium wordt tegenwoordig veelal gebruikt voor kerncentrales, die wereldwijd meer dan 10% van de energie opwekken. De grondstof krijgt een steeds positiever imago als energiebron die de energiebehoefte van de komende tien jaar kan opvangen. Die energiebehoefte zal sterk toenemen vanwege onder andere elektrische auto's en slimme apparaten voor thuisgebruik.   In dit artikel bespreken we de uraniummarkt, welke kant deze markt op beweegt en welke uraniumaandelen u zou kunnen overwegen.

Wat u moet weten over de uraniummarkt

De wereldwijde elektriciteitsbehoefte is tussen 1990 en 2011 ongeveer verdubbeld. Regeringen over de hele wereld hebben kernenergie lang beschouwd als een van de meest betrouwbare opties om deze groeiende vraag op te vangen. De hoeveelheid uit kernenergie opgewekte elektriciteit is in die 11 jaar met 25% gestegen.

Welke invloed had kernramp van Fukushima op de uraniummarkt?

Het aanvankelijke enthousiasme voor kernenergie veranderde in angst nadat Fukushima in 2011 werd getroffen door een tsunami, die een meltdown in de lokale kerncentrale veroorzaakte. Zoals te verwachten betekende dit een omslag in de houding van Japan ten opzichte van kernenergie. Andere kerncentrales in het land werden uit voorzorg gesloten en plannen om meer kerncentrales te bouwen werden van tafel geveegd. Voor de ramp wekte Japan 30% van zijn energie op uit kernenergie. Er lagen plannen om dit op te voeren naar 40% in 2017, maar op dit moment wordt in Japan slechts 2% van de energie opgewekt uit kernenergie. Andere landen volgden de aanpak van Japan. Duitse kerncentrales produceerden in 2011 nog een kwart van de elektriciteit, maar dat is sindsdien meer dan gehalveerd.

En hoewel Australië een van de grootste uraniumproducenten ter wereld is, geldt er tot op de dag van vandaag nog steeds een absoluut verbod op kernenergie.  Fukushima heeft andere landen voorzichtiger gemaakt ten aanzien van kernenergie en deze voorzichtige houding heeft de marktvraag enorm onderuitgehaald. Waar uranium voor de ramp $ 70 dollar per pond opleverde, daalde de prijs eind 2016 naar een dieptepunt van $ 20 dollar per pond. Er zijn twee prijzen voor uranium te onderscheiden: de prijzen die zijn vastgelegd in langetermijncontracten en de prijzen op de spotmarkt. Er wordt vaak een premie gerekend over de huidige spotmarktprijs om de prijs voor langetermijncontracten te bepalen. Wanneer de prijzen stijgen, zoals het geval was vóór de kernramp in Fukushima, kopen de meeste energieleveranciers uranium in op basis van langetermijncontracten, zodat de prijzen vastliggen. Daarom duurde het na de kernramp zo lang voordat de prijsdruk doorzette. Toen de prijzen daalden, waren echter steeds meer energieleveranciers bereid om een kans op de spotmarkt te wagen, waardoor de prijzen nog meer onder druk kwamen te staan.

Kazachstan als 's werelds nieuwe uraniumsupermacht

Hoewel vooral naar Fukushima wordt gewezen als oorzaak van de dalende uraniumprijzen (die sinds begin 2017 met moeite boven de $ 30 per pond uitkomen), speelt ook Kazachstan een rol in de ontwikkelingen. Dit land bracht een aanzienlijke hoeveelheid uranium op de markt op een moment dat vraag al was afgenomen, waardoor de prijzen dus laag bleven. De inspanningen van andere spelers om de prijzen op peil te houden door het aanbod te beperken, hadden hierdoor geen zin.

In 2007 produceerde Kazachstan ongeveer 10% van de wereldwijde uraniumvoorraad. In 2010 steeg dit naar een derde en in 2017 zelfs naar een hoogte van 39%. Het staatsbedrijf Kazatomprom is de grootste producent ter wereld en is verantwoordelijk voor 20% van de wereldwijde productie. Van alle uranium die in de wereld wordt geproduceerd, is naar schatting de helft afkomstig van een staatsbedrijf. Kazatomprom is betrokken bij elk project voor uraniumontginning in Kazachstan. Enkele projecten staan volledig onder hun beheer en voor andere projecten werken ze als lokale exploitant samen met buitenlandse bedrijven in de vorm van een joint venture.

De beroerde combinatie van minder vraag en meer aanbod heeft uiteindelijk zijn tol geëist en voor velen werd de uraniumontginning onrendabel. Honderden bedrijven zijn gezwicht voor de omgeving en vandaag de dag zijn slechts een handvol mijnbouwbedrijven verantwoordelijk voor het grootste deel van de wereldwijde uraniumproductie. In 2017 waren slechts tien bedrijven verantwoordelijk voor 85% van alle geproduceerde uranium en de helft van deze uranium werd gewonnen uit slechts tien verschillende mijnen.

^{(Bron: World Nuclear Association, 2017)}

Maakt kernenergie een comeback als betrouwbare energiebron?

Kernenergie heeft nog steeds een imagoprobleem en velen zijn erop tegen, maar er zijn ook landen die hopen dat kernenergie hun energiebehoeften kan opvangen. Zelfs Japan is een aantal jaar na de afschuwelijke ramp tot inkeer gekomen. Japan is een land met weinig mineralen en moet vrijwel alle energie importeren. In 2015 zijn daarom enkele oude centrales opnieuw geactiveerd en enkele centrales wachten nog op goedkeuring om weer van start te gaan. Japan streeft ernaar om in 2030 20% van zijn energie uit kernenergie op te wekken. Volgens het Internationaal Energieagentschap neemt de capaciteit voor kernenergie met name in Azië toe. China is de afgelopen 20 jaar de grootste afnemer van kernenergie geweest. Het land wekt iets meer dan 4% van zijn elektriciteit op in kerncentrales. In 2007 was dit nog 1,9%. Het is dus duidelijk dat China kernenergie heeft omarmd. China is van plan om meer dan 250 nieuwe kernreactors te bouwen. Dat is vier keer zoveel als enig ander land in de wereld. Kernenergie maakt een belangrijk deel uit van de ontwikkelingsstrategie voor de energiesector en het is geen geheim dat China zijn capaciteit wil uitbreiden. Ook India wil kernenergie inzetten om in de energiebehoeften van de groeiende bevolking te voorzien. India kan echter minder grote stappen maken dan China, omdat het land het Non-proliferatieverdrag niet heeft ondertekend, waardoor het voor hen lastiger is om aan uranium te komen. Uranium kan alleen worden verkocht aan landen die het verdrag hebben ondertekend en die dus toestaan dat hun nucleaire activiteiten door onafhankelijke inspecteurs worden gecontroleerd. Desalniettemin bouwen China en India samen aan een voorraad kernenergie (dat wil zeggen aan capaciteit om energie op te wekken) die twee keer zo groot is als de voorraad van de rest van de wereld bij elkaar opgeteld.

^{(Bron: World Nuclear Association)}

De vooruitzichten voor de uraniumprijs

De verwachtingen voor de prijsontwikkeling van uranium zijn optimistisch. Veel landen zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van kernenergie voor hun elektriciteitsnetwerk. Dankzij de lange levensduur zullen de meeste centrales in deze landen voorlopig actief blijven, zelfs als er geen plannen zijn om de capaciteit uit te breiden. Verder zal ook de elektriciteitsbehoefte van grote economieën als China, India, Zuid-Korea en Rusland gaan toenemen. Het aanbod van de grootste producenten is echter sterk afgenomen. Om de prijzen op peil te kunnen houden heeft Kazatomprom in 2018 de productie met 20% verlaagd ten opzichte van 2017. Het bedrijf heeft verklaard dit productieniveau tot ten minste 2020 aan te houden. Cameco, de op één na grootste uraniumproducent die 15% van de wereldwijde productie voor zijn rekening neemt, heeft vanwege de aanhoudend lage uraniumprijzen begin 2018 de werkzaamheden bij de McArthur River-mijn stilgelegd. Dit betekent dat de op één na grootste uraniummijn ter wereld momenteel niets produceert. Toen Cameco in 2017 de sluiting van de mijn aankondigde, verklaarde het bedrijf dat het zich goed had kunnen beschermen tegen de lage prijzen vanwege de verkoop op basis van langetermijncontracten met vasten prijzen. Aan die contracten zit echter een einde.

Gaat de uraniumprijs verdubbelen voor het eind van 2019?

S&P Global deed in februari een, naar eigen zeggen conservatieve, schatting voor de uraniumprijzen van 2019. Voor de langetermijncontracten voorspellen ze een prijs van $ 60 per pond en voor de spotmarkt een prijs van $ 50 per pond. Dergelijke prijzen zijn in de afgelopen jaren niet bereikt. Naast de groei in Azië en de grote daling in het aanbod, baseert S&P zijn verwachtingen ook op het feit dat veel economische uraniummijnen bijna zijn uitgeput. Aangezien het 6 tot 20 jaar kan duren voordat een nieuwe uraniummijn in gebruik kan worden genomen, is het volgens velen niet onaannemelijk dat er de komende jaren een tekort gaat ontstaan.

In Cameco's jaarverslag van 2018 geeft het bedrijf aan dat het voor 2019 een gemiddelde gerealiseerde prijs van iets boven de $ 46 verwacht. Volgens het bedrijf is dit een voorzichtige schatting. Die voorzichtigheid is gebaseerd op het feit dat veel stilgelegde mijnen hun activiteiten gemakkelijk weer kunnen hervatten, waardoor er eventueel een te groot aanbod op de markt kan ontstaan zodra de prijzen hoog genoeg oplopen om exploitatie weer rendabel te maken. Zelfs de belofte van nieuwe aanvoer zou volgens het bedrijf kunnen tegenwerken en de uraniumprijzen onder druk kunnen zetten. Dat die voorzichtigheid gerechtvaardigd is, blijkt uit het feit dat Cameco de prijsverwachtingen voor 2019 na het eerste kwartaal heeft bijgesteld naar $ 39,50 - $ 41,50.   Er lijkt consensus te bestaan over de verwachting dat de uraniumprijzen op de korte termijn gaan stijgen, maar over de prijsontwikkeling op de lange termijn bestaat minder overeenstemming, omdat er gemakkelijk nieuw aanbod op de markt kan worden gebracht.  

President Trump wijst voorstel om voorrang te geven aan Amerikaans uranium af

Ook in de VS heeft zich een belangrijke ontwikkeling voorgedaan die de markt sterk zal beïnvloeden. Achttien maanden geleden hebben twee Amerikaanse uraniumproducenten president Donald Trump gevraagd om op basis van Section 232 een heffing van 25% in te stellen voor uranium dat in de VS wordt geïmporteerd. De VS importeert momenteel ongeveer 93% van zijn uranium.

De voorgestelde regel is zeer gunstig voor de Amerikaanse uraniumproducenten, omdat zij zo veel beter kunnen concurreren met uranium van buitenlandse producenten dat wordt geïmporteerd. Trump heeft het voorstel echter afgewezen en verklaard dat hij de invoer van uranium niet als een bedreiging voor de nationale veiligheid van de VS beschouwt. De president heeft wel opdracht gegeven om tijdens een evaluatie van 90 dagen vast te stellen of er reden tot zorg is wat betreft de impact van de uraniumimport op de nationale veiligheid voor de binnenlandse mijnbouw. Volgens de president is het momenteel van belang dat er een meer volledige analyse wordt gemaakt van de nationale veiligheidsoverwegingen met betrekking tot de complete leveringsketen van nucleaire brandstof. Er is een onderzoek van 90 dagen gestart om te bekijken wat de mogelijkheden zijn om de binnenlandse markt te ondersteunen en hoe in de nabije toekomst een impuls aan de uraniumprijzen kan worden gegeven.

Energy Fuels, een van de Amerikaanse producenten die het voorstel samen met Ur-Energy indiende, stelde na de uitspraak van de president in een verklaring dat “de Amerikaanse nucleaire splijtstofcyclus aan de voorzijde onder vuur ligt en dat de industrie die de nucleaire splijtstofproductie mogelijk maakt in rap tempo verdwijnt”.

Trumps besluit is goed nieuws voor buitenlandse producenten, met name voor producenten die actief zijn in landen als Australië. Hier worden enorme hoeveelheden uranium geproduceerd terwijl het land zelf geen kernenergie gebruikt. Paladin Energy liet weten dat “het besluit van de president positief is voor niet-Amerikaanse uraniumproducenten en dat 18 maanden van onzekerheid zijn weggenomen, wat naar verwachting zal leiden tot een normalisering van de uraniummarkt”.

“Sinds de petitie begin vorig jaar werd ingediend, zijn zowel Amerikaanse als niet-Amerikaanse nutsbedrijven terughoudend geweest met het afsluiten van langdurige afnamecontracten met producenten. In plaats daarvan hebben de nutsbedrijven hun voorraden opgemaakt, waardoor de uraniumprijzen verder onder druk zijn komen te staan”, aldus Scott Sullivan, bestuursvoorzitter van Paladin

Canadese producenten waren ook blij met het besluit van Trump, omdat zij de grootste leverancier van uranium zijn voor de VS. Cameco haalt ongeveer 25% van zijn inkomsten uit de export naar de VS. Volgens het bedrijf is de afzet van uranium ten zuiden van de landsgrenzen nooit een bedreiging geweest voor de nationale veiligheid van de VS.

“De onzekerheid die het onderzoek opleverde, heeft het afgelopen jaar sterk op de uraniumindustrie gedrukt, wat zijn weerslag heeft gehad op de toch al uitdagende internationale markt. Hoewel die onzekerheid zal blijven bestaan totdat het onderzoek is afgerond, is het besluit van de president door de bank genomen een positieve uitkomst”, aldus Cameco.

Investeren in uranium

Anders dan bij grondstoffen zoals goud en olie, kunnen traders geen fysiek uranium kopen vanwege de radioactieve eigenschappen. Zij zijn dus aangewezen op alternatieven, zoals aandelen in bedrijven die uranium ontginnen of exchange-traded funds (ETF's) die hun waarde ontlenen aan investeringen in uraniumaandelen of aan het kopen van de fysieke grondstof.

Uranium traden kan in vier stappen: 

1. Onderzoek de uraniummarkt met behulp van dit artikel en andere bronnen
2. Bepaal hoe u uranium wilt traden, bijvoorbeeld via aandelen of ETF's
3. Oefen met beleggen in een risicovrije omgeving met een demo-rekening of open een rekening bij IG om direct aan de slag te gaan
4. Open uw eerste uraniumpositie

De meest interessante uraniumaandelen om in de gaten te houden

Er zijn velerlei uraniumaandelen beschikbaar. Cameco is veruit het grootste beursgenoteerde bedrijf, maar ook bedrijven als Paladin, Energy Resources of Australia en Denison Mines zijn actief. De meeste bedrijven hebben de exploitatie deels stilgelegd, maar kunnen hun werkzaamheden snel hervatten als de uraniumprijzen stijgen. Ook bedrijven zoals Berkeley Energia kunnen interessant zijn. Dit bedrijf produceert nog geen uranium, maar heeft grote projecten lopen om direct aan de slag te kunnen zodra de prijzen stijgen.

Uraniumaandelen in het VK: mijnbouwbedrijven met meerdere producten

Aandelen kopen van Rio Tinto en BHP Group is ook het overwegen waard. Dit zijn twee van de grootste mijnbouwbedrijven ter wereld en ze produceren een breed scala aan grondstoffen, waaronder uranium. Deze bedrijven zijn dus meer gediversifieerd en beter in staat om tegenslagen op afzonderlijke markten op te vangen. Aan de andere kant levert dit niet alleen exposure op aan de uraniummarkt, maar ook aan een breder deel van de mijnbouwindustrie. Desalniettemin behoren beide bedrijven tot de internationale top tien van uraniumproducenten volgens de World Nuclear Association.

ETF's en andere manieren om uranium te traden

U kunt kiezen voor aandelen die gekoppeld zijn aan uraniumbedrijven en -projecten of voor ETF's gericht op de uraniummarkt.

Yellow Cake biedt rechtstreekse exposure aan de spotprijs van uranium zonder de risico's die gepaard gaan met exploratie, ontwikkeling, mijnbouw of verwerking. De onderliggende waarde van dit bedrijf is voornamelijk gebaseerd op de uranium die het op de spotmarkt koopt (meestal van Kazatomprom), waardoor de aandelenkoers grotendeels wordt bepaald door prijsbewegingen op de spotmarkt. Uranium Participation is een vergelijkbare optie. Ook dit bedrijf ontleent zijn waarde aan de aankoop van uranium op de markt.

Global X Uranium is een ETF dat een reeks bedrijven volgt die betrokken zijn bij uraniumontginning en bij de productie van nucleaire componenten, wat exposure aan de bredere toeleveringsketen oplevert. Geiger Counter is een beleggingsmaatschappij die voornamelijk investeert in uraniumproducenten en bedrijven die uraniummijnen zoeken.

Is dit het moment om in uranium te investeren?

Na acht jaar lage prijzen en moeilijke beslissingen, lijkt het de goede kant op te gaan voor de uraniummarkt, maar er zijn ook nog genoeg obstakels.

De drastische, maar noodzakelijke productieverlagingen van de afgelopen jaren beginnen door te werken in het prijspeil. Er zijn echter verschillende mijnen met onbenutte capaciteit, waardoor de prijzen opnieuw onder druk kunnen komen te staan als de activiteiten te snel worden hervat.

Het imago van kernenergie is verbeterd en zelfs Japan heeft er na Fukushima voor gekozen om centrales weer op te starten. Kernenergie levert wereldwijd ongeveer 10% van de elektriciteit en landen als China en India bouwen in rap tempo meer kerncentrales, hoewel India zich in een grijs gebied beweegt omdat het land het Non-proliferatieverdrag niet heeft ondertekend. De meeste landen zijn echter niet van plan om meer kerncentrales te bouwen en landen zoals Frankrijk, die sterk afhankelijk zijn van kernenergie, zijn het gebruik aan het afbouwen.

Kernenergie kan echter worden beschouwd als een betrouwbare en schone energiebron die de kloof tussen de energiebehoefte en de beschikbare duurzame energie kan overbruggen. Bijna twee derde van alle energie ter wereld wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen en de energiebehoefte zal tegen 2050 zijn verdubbeld. Er moeten dus belangrijke beslissingen worden genomen over hoe die toenemende vraag kan worden opgevangen terwijl tegelijkertijd de uitstoot moet worden verminderd. Kernenergie biedt op de lange termijn substantiële schone capaciteit en is een goede back-up voor duurzame energie, wanneer de wind niet waait of de zon niet schijnt. Aan de andere kant zijn de bedrijven zoals Royal Dutch Shell er sterk op gebrand om het gebruik van aardgas te stimuleren, dat volgens hen een perfecte energiebron is om in de overgangsfase de tekorten van duurzame energie op te vangen. Bovendien is het economisch gezien veel goedkoper om een gasfabriek te bouwen. Sommigen beweren dat ontwikkelingen op het gebied van energieopslag ervoor zullen zorgen dat we over niet al te lange tijd geen vangnet nodig zullen hebben voor de kloof tussen vraag en aanbod op basis van duurzame energie. Bovendien zijn handelsoorlogen gemeengoed geworden en lijken landen er verstandig aan te doen om niet te afhankelijk te worden van andermans goederen. Uiteindelijk heeft niemand eigendomsrechten over de wind of de zon.