Amerikaans consumentenvertrouwen onder druk door inflatie

Afgelopen vrijdag kwam de veel gevolgde index van Amerikaans consumentenvertrouwen uit: de University of Michigan Consumer Sentiment Index. Deze redelijk bekende index bereikte volgens de voorlopige data van augustus het laagste punt sinds 2011. Dat is ook lager dan in maart of april 2020. Wij maken ons zorgen om de S&P 500, maar niet om dezelfde reden als veel andere beursanalisten.

In de afgelopen dagen buitelden analisten over elkaar heen met verklaringen voor het consumentenvertrouwen, waarvan de meesten gingen over de ‘deltavariant’. Die laatste mutatie van het coronavirus zou mogelijk nieuwe lockdowns veroorzaken, wat het consumentenvertrouwen zou schaden.

Geen delta, maar inflatie

Wij denken dat de vork anders in de steel zit. De deltavariant en gevolgen voor de werkloosheid zijn nu minder zorgwekkend dan het coronavirus zelf in de lente van 2020 toen er nog geen vaccin uitgevonden was. Toch staat deze vertrouwensindex lager dan toen. Ook met veel andere dingen is het ’t afgelopen jaar juist beter gegaan. Wij denken dat de focus op inflatie en aankoopbereidheid in de vragen van enquêtes van dat maandelijkse onderzoek van de University of Michigan een hint geven van wat er echt aan de hand is.

Onze theorie is dat de inflatie en werkgelegenheid een grote rol spelen in de uitkomsten van dat consumentenvertrouwen. Toevallig bestaat er een index die dat meet, de ‘misery index’, een index die economische ellende meet. De theorie van de uitvinder van deze index is dat hoge werkloosheid en een hoge inflatie zorgen voor financiële zorgen onder consumenten en dus ellende. Wij hebben het verband tussen de Misery (misère) Index en de Michigan consumentensentimentindex inzichtelijk proberen te maken in de onderstaande grafiek.

Het lijkt alsof er een sterk negatief verband is tussen de ellende-index en het consumentenvertrouwen. De inflatie liep in razend tempo op van 1,7% in januari tot 5,4% in juli en zo ook de misère-index. Wij denken dat het de stijging van de inflatie over de afgelopen maanden was die bijdroeg aan het duikelende consumentenvertrouwen.

Mensen beginnen de prijsstijgingen te voelen en krijgen door dat deze maar blijven doorgaan. Ondertussen zijn de lonen in de meeste sectoren en beroepen niet met dezelfde snelheid gestegen. Terwijl in het begin van de pandemie een consument nog de indruk zou kunnen hebben dat het een goed moment is om geld uit te geven, omdat de inflatie onder druk stond, zal dat nu andersom zijn.

Een duister scenario

De S&P 500 heeft dit jaar op bepaalde momenten een pasje op de plaats gemaakt door angst voor inflatie onder beleggers. Beleggers waren echter meer bezig met het risico voor aandelen door renteverhogingen dan met het effect van inflatie op consumentengedrag.

Het is mogelijk dat consumenten aankopen gaan uitstellen of afstellen omdat ze de prijzen te hoog vinden of simpelweg niet meer genoeg verdienen om zich bepaalde aankopen (die in prijs gestegen zijn) te kunnen veroorloven.

Dat kan het stagflatie-scenario gaan heten. Consumenten stellen aankopen uit, waardoor bedrijven investeringen uitstellen om productie te verhogen, wat de prijzen verder opdrijft. Uiteindelijk loopt de economie zo schade op. Wij denken dat de kans op dat scenario zeker minder dan 50% is en dat de kans nog kleiner is dat het lang aanhoudt. Wat wel een factor is, is dat dit scenario nog bij zeer weinig beleggers op de radar staat.

Wij denken dat wanneer de extra werkloosheidsuitkeringen op 6 september stoppen, dit een negatief effect heeft op consumentenbestedingen. Anderzijds zullen er wel meer mensen aan het werk gaan en de vele onvervulde vacatures vervullen. Per saldo denken wij dat het positief is voor de economie, maar het risico zien we in de economische data die in augustus en september nog moeten uitkomen.

S&P 500 outlook

Beleggers maken zich er nu nog niet druk om, maar als dit het verhaal in de markt gaat worden, denken we dat dit de S&P 500 5%-10% kan terugzetten, zo richting de 4200 punten. Dat is zo omdat momenteel alles goed lijkt te gaan en beleggers zich over vrijwel niets grote zorgen maken. Dat maakt het sentiment broos en gevoelig voor klappen, zoals een hogere inflatie. Voor een echte correctie van 10% of meer, is in onze ogen negatievere data nodig.

Een andere reden voor een potentiële bescheiden terugval in de S&P 500 is het seizoen. Historisch gezien zijn augustus en september slechte beursmaanden doordat het gemiddeld aantal dagelijkse zonuren over z’n hoogtepunt heen is en dit druk zet op het sentiment op de beurs. Sinds 1928 was september het vaakst een beursmaand met verlies en ook nog eens gemiddeld de slechtste met een verlies van 1%. Juist nu meer particuliere beleggers de markt op zijn gekomen door de pandemie en de ‘meme-aandelen’, kunnen dit soort seizoensfactoren van extra invloed blijken.

Het is natuurlijk geen zekerheid dat inflatie gaat rondspoken in de hoofden van de Amerikaanse consument en belegger, maar u bent gewaarschuwd.

Beleggers die zich met een hefboom willen positioneren voor een stijgende of dalende beurs, kunnen dit commissievrij doen met Turbo24 van IG. U kunt zelf vanuit de grafiek een knock-out niveau kiezen in overeenstemming met uw risico-bereidheid.