Waar blijft die inflatie dan?

De grote centrale banken van de wereld hebben tijdens de pandemie een recordhoeveelheid aan geld bijgedrukt. Het pandemie noodkopkoopprogramma van de ECB heeft bijvoorbeeld al 977 miljard euro aan obligaties opgekocht.

Met zoveel extra liquiditeit in omloop is een van de grote mysteries waarom we geen of weinig inflatie zien. Onze visie hierop is tweedelig. Ten eerste denken wij dat die inflatie er wel degelijk komt. Ten tweede valt het netto in omloop gebrachte geld mee omdat een deel terugvloeit naar de ECB.

Wij verwachten dat op middellange termijn een hoger dan verwachte inflatie in Europa druk kan zetten op de valuta en op aandelen in Europa. Wij schatten de risico’s voor markten in de eurozone naar aanleiding van inflatie hoger in dan voor bijvoorbeeld de VS.

In de officiële cijfers zien we nog geen hoge inflatie, maar er zijn wel wat tekenen dat geld minder waard is geworden. Hier begint dan ook onze zoektocht naar inflatie.

De tekenen van inflatie die er wel zijn

Natuurlijk, iedereen heeft het er over: de huizenprijzen. In maart werden woningen 11,3% duurder dan in dezelfde maand een jaar eerder en daarmee stegen de prijzen met het hoogste tempo sinds de zomer van 2001, zo schrijft het CBS.

Het is eigenlijk al bijna cliché om huizenprijzen of beurskoersen te noemen als teken van inflatie, maar er is meer.

Europese inkoopmanagersindices, ook wel PMI’s genoemd, laten zien dat afzetprijzen zeer scherp stijgen. In de industrie is de index die prijsstijgingen meet sinds het begin daarvan (in 2003) niet zo hoog geweest als nu. Dat is mooi geïllustreerd door de oranje lijn in de onderstaande grafiek.

Wat daarnaast opvalt, is dat de prijzen van diensten ook stijgen, maar nog niet eenzelfde uitschieter hebben bereikt als die van de industrie. We verwachten dat prijzen van diensten verder gaan stijgen als de huidige corona-gerelateerde restricties worden opgeheven.

Vliegreizen, hotels en restaurants zijn nog even duur of goedkoper dan vorig jaar. Als mensen tegelijk deze diensten gebruiken, dan ligt het voor de hand dat er een tekort aan capaciteit ontstaat, waardoor prijzen stijgen. Dit tekort aan capaciteit wordt versterkt door het grote aantal werknemers dat die sectoren al dan niet noodgedwongen heeft verlaten over het afgelopen jaar.

Waarom zien we nu nog weinig effect?

De reden dat de inflatie die we voorzien nog niet terugkomt in de officiële Nederlandse statistieken is tweedelig.

Ten eerste worden bijvoorbeeld huizenprijzen niet meegenomen in de statistiek, maar de huren wel. Hierdoor duurt het erg lang voordat prijzenstijgingen op de huizenmarkt doorwerken naar de officiële inflatie (Consumenten Prijs Index). In onderstaande grafiek is te zien dat de bijdrage van huisvesting wel wat is gestegen, maar nog steeds gematigd is. Huisvesting werd officieel nog geen 2,5% duurder ten opzichte van een jaar geleden en heeft een weging van 26%. Zo komt de inflatie niet snel van z’n plek.

Daarnaast zijn er nog componenten zoals andere diensten en industriële goederen. Deze categorieën zouden de komende tijd best kunnen aantrekken als Nederlanders hun opgepotte geld massaal uitgeven. Dit geld staat nog op spaarrekeningen.

De reden dat we nog weinig zien van die inflatie is dat Europese consumenten hun geld naar de bank brengen die het weer naar de ECB brengt. Zo is veel van het extra geld dat in omloop komt, niet echt in omloop. Sinds het begin van de pandemie in februari 2020 is er zo’n 1.400 miljard extra aan (M2) geld in omloop gekomen. Dat was een groei van zo’n 12%. De onderstaande grafiek laat zien dat dit vrijwel één-op-één via de banken weer is teruggekomen bij de ECB. Er is dus nog weinig echte monetaire inflatie gaande. Veel mensen voelen zich ondertussen rijker, maar het heeft nog niet geleid tot extra consumptie of liquiditeit in de economie.

Hier kan verandering in komen wanneer consumenten het extra gespaarde geld gaan uitgeven. Dit zet direct druk opwaartse druk op prijzen wanneer er nog evenveel goederen en diensten kunnen worden geleverd. We zien deze druk nu al in een aantal grondstoffen zoals hout, waarvan de prijs explodeert.

Het principe is hetzelfde als bij woningprijzen in Nederland. Als mensen een schaars product willen hebben en het zich kunnen veroorloven, zullen ze de prijs opbieden tot hun budget op is. Door al het extra gespaarde geld is dat budget momenteel vrij hoog.

Outlook euro en de Europese beurs

Een stijgende inflatie kan – in theorie – de lange rente omhoogstuwen en daarmee de euro. Dat is niet per definitie een logisch scenario omdat andere grote economieën met min of meer dezelfde dynamiek kampen. Daar komt bij dat de kans op een renteverhoging door de ECB kleiner lijkt dan de kans op een renteverhoging door bijvoorbeeld de Federal Reserve. Dat is zo omdat een aantal Europese landen met een hogere rente mogelijk in de financiële problemen komt.

Toch zou een inflatie van bijvoorbeeld 4% als erg hoog gezien worden en dat zou reden zijn tot zorg bij de monetaire autoriteiten. Het zou zorgelijker worden als deze inflatie meer dan een half jaar zou aanhouden. Als inflatie tot de jaarwisseling blijft stijgen, dan kan dat aardig wat beroering veroorzaken. Wij verwachten dat als hetzelfde in de VS gebeurt, de Federal Reserve de rente zal verhogen. Wat die inflatie dan in Europa kan doen, is mogelijk een kapitaalvlucht veroorzaken, waarbij (buitenlandse) beleggers stoppen met geld steken in Europese staatsschulden. Wanneer dat gebeurt, zal dit ook Europese beurzen raken.

De vraag is stevige en aanhoudende inflatie er komt: zo ja, dan is dit negatief voor de euro en Europese beurzen, maar positief voor goud (in euro’s). Zo nee, dan kan dit neutraal of zelfs positief uitpakken voor de euro.

Wilt u handelen in valutaparen zoals de EUR/USD? Dat kan 24/5 met turbo's bij IG.