Stresstest banken

Hieruit blijkt dat ze voldoende kapitaal hebben om economische zware tijden te doorstaan. De test beoordeelt of banken tijdens de hypothetische neergang boven de vereiste minimumkapitaalratio van 4,5% zouden blijven. Banken die goed presteren, blijven daar doorgaans ruim boven. De resultaten bepalen tevens hoeveel ze kunnen teruggeven aan aandeelhouders via inkoop van eigen aandelen en dividenden.

In het kader van deze "stresstest" toetst de Fed dus de balansen van banken aan een hypothetische ernstige economische neergang, waarvan de elementen jaarlijks veranderen. De Fed heeft de tests ingesteld na de financiële crisis van 2007-2009 als een instrument om ervoor te zorgen dat banken in de toekomst een soortgelijke schok kunnen weerstaan. De tests begonnen formeel in 2011 en grote financiële instellingen hadden aanvankelijk moeite om voldoende cijfers te halen. De Fed verandert de scenario's elk jaar. Maar in 2020 veranderde de manier waarop de test werkt, en ze schrapte haar "pass-fail"-model en introduceerde een meer genuanceerd kapitaalregime. Deze scenario's nemen maanden in beslag om te bedenken, wat betekent dat ze het risico lopen verouderd te raken. Zo was in 2020 de echte economische crash veroorzaakt door de COVID-19-pandemie door veel maatregelen ernstiger dan het scenario van de Fed dat jaar.

De Fed bedacht het scenario van dit jaar vóór de Russische invasie van Oekraïne en de huidige hyperinflatoire vooruitzichten. Deze tests zouden beleidsmakers moeten geruststellen dat de grootste geldschieters van Europa veerkrachtig genoeg zijn om een mogelijke recessie dit jaar of begin 2023 te weerstaan. De stresstest van 2021 voorzag bijvoorbeeld een stijging van de werkloosheid met 4 procentpunten in een "ernstig ongunstig" scenario en in 2022 is die 5,75 procentpunt. Als gevolg hiervan verwachten analisten dat banken te horen zullen krijgen iets meer kapitaal opzij te zetten dan in 2021 om rekening te houden met de verwachte groei van de gemodelleerde verliezen.

De tests van dit jaar omvatten ook de "verhoogde stress" in commercieel onroerend goed, dat werd getroffen door de pandemie toen werknemers naar huis werden gestuurd, en bedrijfsschuldmarkten. Wereldwijde waakhonden, waaronder het Internationaal Monetair Fonds, hebben gewaarschuwd voor hoge niveaus van risicovolle bedrijfsschulden naarmate de rentetarieven wereldwijd stijgen. Voor de zeven Europese bankdochters waar de Fed toezicht op houdt met meer dan $ 100 miljard aan activa, bleef de gemiddelde kapitaalratio - een maatstaf voor de buffer die een bank moet dragen om potentiële verliezen op te vangen - ruim boven het wettelijke minimum van 4,5%. Die extra buffer wordt bepaald door de hypothetische verliezen van elke bank. Hoe groter de verliezen, hoe groter de buffer.

Het was ook hoger dan de gemiddelde ratio voor de bredere groep van 34 geteste banken. De gemiddelde kapitaalratio voor de zeven Europese kredietverstrekkers bedroeg 15,2%, vergeleken met 9,7% voor de 34 banken. Het is de bedoeling dat de Europese Bankautoriteit haar volgende EU-brede stresstest in 2023 uitvoert, maar beleggers zijn zeer alert op aanwijzingen voor een daling van de activakwaliteit bij Europese banken, aangezien de leenrentes beginnen te stijgen vanaf historische dieptepunten.

Nederland:

De Nederlandse bankensector is sterk gekapitaliseerd en is daarmee in staat klappen op te vangen. Een risico echter is de verwevenheid met financiële instellingen in landen die meer last hebben van de hoge energieprijzen.

De gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor het Nederlandse financiële stelsel vallen vooralsnog mee, maar kunnen bijvoorbeeld door een recessie tot grotere problemen leiden. Dit komt vooral doordat de directe blootstelling van Nederlandse financiële instellingen aan Rusland en Oekraïne beperkt is. Indirect kan er een grotere impact zijn, bijvoorbeeld via een recessie of door afwaarderingen van financiële activa. De bankensector is gevoelig voor mogelijke oninbare leningen.

De hogere energieprijzen kunnen echter sommige landen in het eurogebied harder raken vanwege een grotere afhankelijkheid van geïmporteerde energie. De mate waarin landen geraakt worden hangt af van de mogelijkheid om naar andere aanbieders over te stappen, en hoe de energieprijzen ontwikkelen. Vanwege de handelsrelaties kan de Nederlandse economie verder onder druk komen te staan als andere Europese landen getroffen worden door de oorlog, sancties en inflatie. De Nederlandse financiële sector kan dan door de verwevenheid met financiële instellingen in andere Europese landen harder geraakt worden.

Ondanks de coronasteunpakketten is de Nederlandse overheidsschuld in Europees perspectief laag; hoewel het risico op een eurocrisis echter nog steeds aanwezig is. De lage overheidsschuld in Nederland maakt weerbaar voor volgende crises. De overheidsschulden in andere Europese landen zijn echter verder toegenomen en bevinden zich vaak op een veel hoger niveau dan in Nederland. Door de inflatie- en renteontwikkelingen, die met name in Zuid-Europese landen tot hogere rentelasten op overheidsschulden kunnen leiden, bestaat er nog steeds een risico op een nieuwe eurocrisis.